T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
İSTANBUL / BAYRAMPAŞA - Cevatpaşa Ortaokulu

CEVAT PAŞA (ÇOBANLI) (1870-1938)

 Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanı   Cevat Paşa, 1870 yılında İstanbul Sultan Ahmet´te bir yalıda dünyaya geldi. Babası Müşir Mehmet Şakir Paşa Maiyeti Seniye ve Erkan- Harbiye Reisliği görevlerinde bulunmuştur. Köklü ve varlıklı bir aileden gelmekte, askeri ve mülki erkan arasında saygın bir yeri bulunmaktadır. Aile arasında Muhammed Cevat olarak çağrılırdı. Muhammed adı OsmanlıPaşalarından büyük dedesi Muhammed Abdulaziz Paşanın hatırasına babasıtarafından, Cevat adı ise Trablusgarp´ta şehit olan diğer dedesi Binbaşı Cevat´ın hatırası olarak annesi tarafından verildi. Muhammed Cevat önce Galatasaray Rüştiyesi´ni bitirdi. Aile mesleği askerliğe merak sararak 1888´de Harp Okulu (Mektebi Harbiye)´na girdi. Başarılı bir askeri öğrenci olmasından dolayı sürekli ön plana çıktı. 1891 tarihinde Harp Okulu´nu üstün derece ile bitirdiğinde Harp Akademisi tahsiline hak kazandı. 1893-1899 öğretim yılında Kurmay Yüzbaşıolarak Harp Akademisi´nden mezun oldu. İlk olarak, muhtelif birlik ve karargah hizmetlerinde çalıştı. Bir ara Hassa Ordusu´nda (Padişahın Muhafız Kıtası)tümen komutanlığı yaptı. 0 dönem Osmanlıdaki general ve paşa sayısının çokluğu nedeniyle 5 Ekim 1909 tarihinde "Tasviye-i Rütbe" kanunu çıkarıldı. Bütün generallerle birlikte onun da rütbesi generallikten yarbaylığa indirildi. Muhammed Cevat´ın askerlik aşkını çok üzülmesine rağmen, bu durum bile bitiremedi. 1909-1911 yıllarında Harp Akademisinde komutanlık yaparak nice başarılı askerlerin yetişmesini sağladı. 1912 yılında Şark Ordusu´na tayin oldu. 3 yıl görev yaptıktan sonra 1915´te Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı´na getirildi. Çanakkale Boğazı ve Gelibolu Yarımadası´nın savunması Mart 1915´den itibaren Boğaz Müstahkem Mevki Kumandanı Cevat Paşa´nın (Çobanlı}yönetimindeydi. Yarbay Mustafa Kemal 25 Şubat 1915´te 19.Tümeni ile birlikte Eceabat´a geldi. Burada bulunan 9.Tümenin 26. ve 27. Alaylarıyla birlikte Gelibolu Yarımadası Ece Limanıile, Seddülbahir ve Morto Limanı arasındaki sahilin savunmasıyla görevlendirildi. Yarbay Mustafa Kemal ile Çanakkale Müstahkem Mevki Kumandanı Cevat Paşa´nın ortak ilk askeri ilişkileri burada kuruldu. İtilaf Devletleri Donanması´nınÇanakkale Boğazı içindeki Türk bataryalarını bombalamasının ardından Seddülbahir ve Kumkale´ye asker çıkararak geriye kalan toplarımızı tahrip ettiği ve boğazdaki tabyalarımızı bombardıman etliği günlerde boğazın savunması oldukça güçleşti. İşte bu sırada Cevat Paşa (Çobanlı) tarihi emrini verdi. 8 Mart 1915 gecesi Nusrat Mayın Gemisi boğazın girişindeki Karanlık Liman´a kıyıya paralel gizlice 26 mayınını döktü. Böylece 18 Mart 1915 Çanakkale Deniz Zaferi´nin kazanılmasında büyük rol oynadı, ingiliz ve Fransız Donanması´nın ağır bir yenilgiye uğratılmasında tarihsel bir görevi yapmış oldu. Bouvet, İresistible ve Ocean zırhlılarının Çanakkale Boğazı´nın mavi derinliklere içinde batıp yok olması ile birlikte "18 MART KAHRAMANI" olarak anılmaya başladı.

 


Cevat Paşa daha sonra 1.Dünya Savaşı´nın diğer cephelerinden Galiçya´da 15.Kolordu Komutanlığı, Filistin´de 8. Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulundu.1 Ocak 1919-13 0cak1919 tarihleri arasında Harbiye Nazırlığı yaptı. Mütarekede sadrazam ,vezir, serasker   72 kişiyle birlikte, Bekir Ağa Bölüğü´nde ingilizler tarafından hapsedildi. 27 Mayıs 1919´da kendilerini kurtarmaya gelen halkın arasından çıkarılıp Galata Rıhtımı´nda bulunan Prenses İTA vapuru ile Malta´ya sürüldü.(1919-1922) Malta´dan dönüşünde Adana ve Diyarbakır Ordu Komutanıolarak vazife yaptı. 1930´da (1. Ferik olarak) askeri şura üyeliğine atandı. 13 Mart 1938 tarihinde Orgeneral iken İstanbul´da vefat etti. Ruhun şad Olsun Cevat Paşam.

Paylaş Facebook  Paylaş twitter  Paylaş google  Paylaş linkedin
Yayın: 02.03.2013 - Güncelleme: 16.12.2022 09:48 - Görüntülenme: 4093
  Beğen | 9  kişi beğendi